Bruksizm Nedir?
Diş sıkma veya diş gıcırdatma olarak da adlandırılan Bruksizm dişlerin istemsizce kuvvetli bir şekilde sıkılmasıdır. Bruksizm stres kökenli bir durumun fiziksel yansımasıdır. Altında yatan sebepler genelde strese bağlı gelişen kaygı bozukluklarıdır. Diş hekimleri bruksizme neden olan kaygı bozukluklarını değil, bu rahatsızlık sonucu ortaya çıkan fiziksel yakınmaların tedavisini uygulamaktadır. Tedavinin etkin bir sonuç vermesi için psikolojik destek tavsiye edilmektedir.
Kaç Çeşit Bruksizm Vardır?
2 çeşit bruksizm tipi vardır:
- Gündüz Bruksizmi (Uyanık Bruksizmi): Uyanıkken yapılan diş sıkma veya gıcırdatmadır. Bilinç açık olmasına rağmen sıklıkla farkına varılmadan yapılır. Genelde bir işe konsantre olunduğunda yapılır.
- Gece Bruksizmi (Uyku Bruksizmi/Nocturnal Bruksizm): Daha sık karşılaşılır. Uyku halinde ortaya çıkar. Farkına varılması daha uzun zaman alır. Tipik bulgusu sabah uyandığında kişinin şakak, kulak, boyun bölgesinde ağrı hissetmesidir.
Bruksizm Belirtileri Nelerdir?
Bruksizm sadece çiğneme kaslarını değil aynı zamanda dişleri ve çene eklemini de etkileyen bir rahatsızlıktır. Sık karşılaşılan bulguları şunlardır:
- Dişlerde aşınma, hassasiyet, kırık ve çatlak oluşumu
- Dişeti çekilmeleri
- Çiğneme kaslarının aşırı gelişimine bağlı yüz şeklinin değişmesi
- Yüzde asimetri
- Baş boyun kulak ağrıları
- Ağız açma-kapamada kısıtlılık, ağrı
- Çene ekleminde aşınma, ağrı, sürtünmeye bağlı ses
- Yanak içinde ve dilde dişlerin izinin çıkması, yaraların oluşması
- Gece düzenli uyuyamamaya bağlı gündüz uyuklama hali
Bruksizm Nasıl Zarar Verir?
Çiğneme kuvveti yetişkin bireylerde ortalama 27 kg kadardır. Bruksizm aktif haldeyken dişler sıkıldığında bu kuvvet 400 kg’a kadar çıkabilmektedir. Bu da hem kasların aşırı gelişimine hem de çevre anatomik yapıların bozulmasına yol açmaktadır. Çiğneme kaslarının (özellikle masseter kasının) büyümesine bağlı olarak yüzde kare formda bir görünüm ortaya çıkmaktadır. Bruksizmin tek taraflı olduğu durumlarda ise yüzde asimetrik bir görünüm ile karşılaşılır.
Bruksizm Neden Olur?
Sıklıkla şu sebeplerden ötürü bruksizm ile karşılaşılabilmektedir:
- Genetik
- Yaş
- Kullanılan ilaçlar
- Psikolojik veya nörolojik problemler
- Stres, anksiyete ve uyku bozukluğu
- Migren
- Uyku apnesi
- Demans, Epilepsi ve Parkinson gibi hastalıklar
- Hatalı diş protezleri
Bruksizm Nasıl Tedavi Edilir?
Bruksizm tedavisi fiziksel ve psikolojik olarak iki kolda yürütülmesi gerekir. Problemin derecesi ve kişinin şikayetlerine bağlı olarak sayılan tedavi yöntemlerinden biri veya birkaçı kombine olarak uygulanabilir.
- Splint tedavisi
- İlaç tedavisi
- Eksik dişlerin tamamlanması
- Uyku bozukluklarının düzenlenmesi
- Psikolojik destek alınması
Splint Nedir?
Kişiye özel olarak üretilen plaklar ile başta bruksizm olmak üzere birçok çene eklem rahatsızlıklarının tedavisinin uygulandığı şeffaf görünümlü plaklardır.
Splint Tedavisi Nedir?
Çene eklem bozukluklarında en etkin yöntemlerden birisi splint tedavisidir. Hazırlanan splintler dişlerde yer değişimi veya deformasyona yol açmazlar. Çene ekleminin doğru pozisyonda konumlanmasına yardımcı olarak eklem kapsülü ve mekanizmasının iyileşmesi için uygun bir ortam oluştururlar.
Splint Tedavisi Ne Kadar Sürer?
Problemin şiddetine bağlı olarak en az 3 aylık bir tedavi süresi gereklidir.
Çene Eklemi Rahatsızlıklarında Hangi Aralıklarda Kontrol Gerekir?
Splint takıldıktan sonra 1. Hafta – 15. Gün – 1. Ay ve sonrasında aylık kontroller gerekir.
A1DENT Ağız ve Diş Sağlığı Polikliniği olarak uzman kadromuz, donanımlı ekipmanlarımız, modern ve konforlu klinik ortamımız ile Bruksizm dahil diş hekimliğinin tüm branşlarında 1. sınıf hizmet vermekteyiz.
